Có 4 loại chất thải y tế khác nhau được quốc tế phân loại. Tại Việt Nam, rác thải y tế phân thành 8 loại theo thông tư số 58 của Chính phủ. Ở bài viết này, rác thải y tế sẽ được phân loại thành 4 loại để dựa trên đặc tính đó sẽ áp dụng thiết bị xử lý dễ dàng hơn.
Nội Dung
Phần lớn các chất thải bệnh viện đều nguy hiểm
Có chất thải y tế thông thường, chất thải y tế truyền nhiễm, chất thải y tế phóng xạ và chất thải y tế nguy hại.
Chất thải thông thường bao gồm các loại rác và rác thải thường thấy trong sinh hoạt. Tỷ lệ chiếm khoảng 80% chất thải do các hoạt động chăm sóc sức khỏe tạo ra.
Tuy nhiên, tỷ lệ 20% chất thải y tế cũng là con số khá cao.
Các cơ sở chăm sóc sức khỏe tạo ra khoảng 2 triệu tấn chất thải y tế và phẫu thuật mỗi năm, trung bình mỗi ngày phát sinh 5.500 tấn. Trong đó 15% là chất thải lây nhiễm và giải phẫu.
Chất thải y tế nguy hại gây ra vấn đề gì?
Nếu chất thải y tế và phẫu thuật bị xử lý không đúng quy chuẩn, người tiếp xúc có thể bị thương, bị nhiễm lây nhiễm bệnh. Mỗi năm, có khoảng 16 tỷ kim tiêm được sử dụng trên toàn thế giới nhưng không phải tất cả đều được xử lý đúng cách. Theo ước tính của tổ chức Y tế thế giới WHO, khoảng 260.000 ca nhiễm HIV mới có liên quan trực tiếp đến việc xử lý kim tiêm đã sử dụng sai cách.
Xử lý chất thải y tế có thể tác động tiêu cực đến môi trường.
Nếu không được xử lý đúng, chất thải bệnh viện và phẫu thuật có thể gây hại nghiêm trọng cho môi trường. Một trong những phương pháp xử lý chất thải nguy hại là lò đốt. Đây là phương án khả thi vẫn được áp dụng rộng rãi đối với những loại rác thải không thể hấp tiệt trùng bằng nhiệt hơi. Tuy nhiên, nếu không thực hiện đúng sẽ gây ô nhiễm môi trường.
Phân loại rác thải y tế
Theo chương trình của WHO
phân loại chất thải y tế bao gồm 6 loại:
– Sharps: Là những rác thải sắc nhọn
– Truyền nhiễm
– Bệnh lý
– Phóng xạ
– Dược phẩm
– Rác thải y tế thông thường
Ở bài viết này, chất thải y tế được phân làm 4 loại.
Xem thêm :
Danh mục chất thải nguy hại | Thông tư 36/2015/TT-BTNMT
Chất thải truyền nhiễm
Là chất thải có khả năng gây nhiễm trùng cho con người. Bao gồm mô người, mô động vật (có chứa máu hoặc dịch cơ thể), băng gạc thấm máu, găng tay phẫu thuật đã qua sử dụng. Các thiết bị nuôi cấy, thí nghiệm vi sinh.
Nhiều dòng chất thải thuộc loại chất thải truyền nhiễm như mô người và động vật cũng có thể được dán nhãn chất thải bệnh lý. Đòi hỏi phương pháp xử lý cụ thể. Chất thải bệnh lý là chất thải có hoặc nghi ngờ có chứa mầm bệnh.
Chất thải nguy hại
Chất thải có khả năng ảnh hưởng đến con người theo cách không lây nhiễm nhưng thuộc trong danh mục gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người và môi trường sinh thái. Bao gồm: hóa chất sử dụng trong y tế và công nghiệp. Một số chất thải nguy hại cũng được coi là chất thải lây nhiễm. Tùy thuộc vào nguồn gốc của nó và lịch sử tiếp xúc với mô người hoặc động vật trước khi loại bỏ.
Các loại thuốc bao gồm cả các tác nhân hóa trị cũng là 1 loại chất thải nguy hại. Các chất thải sắc nhọn không chỉ nguy hại ở chỗ chúng có khả năng gây thương tích mà còn có thể truyền nhiễm những mầm bệnh còn sót lại vào cơ thể người tiếp xúc tiếp theo. Bao gồm kim tiêm, ống tiêm, dụng cụ phẫu thuật như dao mổ, lancet, các loại đĩa nuôi cấy và dụng cụ thủy tinh bị ô nhiễm.
Chất thải phóng xạ
Phóng xạ có thể được tạo ra trong quá trình điều trị y học hạt nhân. Các liệu pháp điều trị ung thư và thiết bị y tế sử dụng đồng vị phóng xạ. Chất thải bệnh lý bị nhiễm chất phóng xạ thường được coi là chất thải phóng xạ hơn là chất thải lây nhiễm.
Mua ngay : Thùng rác đà nẵng tại đây
Chất thải thông thường
Như đã nói ở trên, chất thải thông thường trong các cơ sở y tế phát sinh không khác với chất thải sinh hoạt tại các gia đình hay văn phòng làm việc. Bao gồm giấy, nhựa, chất lỏng và bất kỳ vật liệu nào không không nằm trong 3 loại đã nêu. Đây được coi là chất thải rắn thông thường và xử lý bằng cách chôn lấp.
Chất thải bệnh lý và chất thải lâm sàng
Chất thải bệnh lý đã được nêu ở các loại trên. Tuy nhiên, cần chỉ định riêng vì tác động bệnh lý tiềm ẩn trong loại này đối với môi trường và con người. Bao gồm các mô, cơ quan, bộ phận cơ thể từ con người và động vật. Chất thải từ cơ thể sinh vật sống đều được coi là chất thải bệnh lý. Những nhu mô, vật liệu được loại bỏ khỏi cơ thể trong phẫu thuật hay chất lỏng, chất rắn xuất phát trong khám nghiệm tử thi đều là chất thải bệnh lý ngoại trừ răng.
Thuật ngữ chất thải lâm sàng cũng được sử dụng thay thế cho chất thải bệnh lý khi nói tới mô người, động vật. Hoặc gạc băng, dược phẩm, máu hoặc dịch cơ thể. Cũng có thể bao gồm cả kim tiêm, ống tiêm và các vật sắc nhọn sử dụng trong phẫu thuật có dính nhu mô cơ thể.
Kiểm soát chất thải rắn y tế
Tiêu chuẩn kiểm soát chất thải được quy định rõ trong thông tư số 58 của Chính phủ. Yêu cầu các cơ sở chăm sóc sức khỏe, nghiên cứu thí nghiệm đều phải tuân thủ. Nhằm bảo vệ sức khỏe người và môi trường. Giảm khả năng truyền bệnh Viêm gan B, C và HIV.
Quy định chất thải được phân loại đúng theo các màu sắc thùng chứa có thể đóng mở. Nếu thùng chứa bị rò rỉ, cần thay thế ngay. Giúp việc xử lý chất thải rắn y tế đúng theo tiêu chuẩn, tiết kiệm chi phí.
